دیتالاگر چیست

ثبت‌کنندهٔ داده یا دیتالاگر یا داده بَردار (به انگلیسی: Data Logger)

دیتالاگر Data logger یا ثبت کننده اطلاعات، دستگاه یا تجهیزی است که وظیفه اصلی آن ذخیره اطلاعات سنسورها و ترانسمیترها در سطح فیلد و یا واحد های صنعتی کوچک و یا بزرگ است.

💥کاربرد دیتالاگر چیست؟

چانچه شما قصد دارید تا میزان دمای یک مخزن را به مدت ۱ سال ثبت کتید و بتوانید در زمانهای دیگر آن را تحلیل نمایید، یکی از کاربردهای دیتالاگر همین است که با اتصال سنسورهای دما به آن به سادگی می توانید طبق نیاز خودتان میزان دما را بر حسب زمان ذخیره نماید.

• ذخیره در ایستگاه هواشناسی بدون مراقبت (مانند سرعت باد/ و جهت باد، دما، رطوبت نسبی، تشعشعات خورشیدی).
• ذخیره در ایستگاه‌های بدون مراقبت هیدروگرافی (مانند سطح آب، عمق آب، جریان آب، pH آب، رسانایی آب)
• ذخیره خودکار رطوبت خاک
• ذخیره خودگار فشار گاز
• شمارش ترافیک جاده
• اندازه‌گیری دما (رطوبت و…) مواد فاسد شدنی در حین انتقال محموله: Cold chain[۲]
• مانیتورینگ فرایند برای نگهداری و عیب‌یابی کاربردها
• دستگاه دیتالاگر دما و رطوبت نصب شده در یک آزمایشگاه پزشکی
• تحقیقات حیات وحش
• اندازه‌گیری لرزش و شرایط حمل (ارتفاع سقوط) در توزیع.[۳]
• مانیتورینگ سطح مخزن
• مانیتورینگ محیط زیست
• آزمایش خودرو
• مانیتورینگ وضعیت رله در سیگنال دهی راه‌آهن
• ذخیره‌سازی ‘نمودار بارگذاری الکتریکی’ برای مدیریت مصرف انرژی.
• داده برداری از متغیرهای دما و فشار در طول خط لوله
• مانیتورینگ خطوط لوله نفت و گاز

data logger

✅ثبت کننده داده یا دیتالاگر (Data Logger) و یا داده بردار وسیله ای است که داده های اندازه گیری شده توسط خود و یا توسط یک حسگر یا دستگاه خارجی را در طول زمان ذخیره می کند. اکثر دیتالاگرها معمولاً کوچک و قابل حمل بوده و کاربرد آزمایشگاهی و تست و اندازه گیری دارند. دیتالاگر ها دارای یک حسگر بوده کا داده پارامتر مورد نظر را اندازه گیری کرده و سپس در حافظه داخلی خود ذخیره می کنند. برخی از ثبت کننده ها دارای نمایشگر بوده و می توان داده های ذخیره شده را در آن مشاهده کرد.

دیتالاگر ها معمولاً از طریق رابط USB به کامپیوتر وصل شده و توسط نرم افزار مخصوص دیتالاگر می توان داده های اندازه گیری شده را بر روی کامپیوتر مشاهده و پردازش کرد.

یکی از مزایای مهم استفاده از دیتالاگرها قابلیت جمع آوری ۲۴ ساعته اطلاعات است. دیتالاگرها معمولاً به محض فعال سازی بدون مراقبت رها شده تا در طول دوره دیده بانی اندازه گیری نموده و اطلاعات را ذخیره کند. این قابلیت اجازه می‌دهد تا تصویری جامع و دقیق از شرایط محیط تحت نظر مانند دمای هوا یا رطوبت بدست آید.

انواع دیتالاگر

اولین دیتالاگر ها ثبت اطلاعات را بر روی کاغذ انجام میدادند و تمامی اطلاعات را به صورت مداوم بر روی کاغذ رسم میکردند کم کم با پیشرفت تکنولوژی بر روی حافظه های Ram ذخیره کردند و امروزه علاوه بر روی حافظه اطلاعات را به صورت شبکه های صنعتی در اختیار کنترلرها و کامپیوترهای صنعتی قرار می دهند.

• دیتالاگرهای ثبت اطلاعات بر روی کاغذ
• دیتالاگرهای ثبت اطلاعات بر روی حافظه های جانبی
• دیتالاگرها با شبکه های صنعتی
• دیتالاگرهای هوشمند

نکات مهم جهت خرید دیتالاگر

به هرتعداد ورودی که نیاز دارید از آن نمونه بگیرید سعی کنید ۲۰% بیشتر از آن را در دیتالاگر در نظر بگیرید. برای مثال شما در یک پروژه نیاز به ثبت اطلاعات ۵ سنسور دما را دارید،هنگامی که قصد خرید دیتالاگر را دارید سعی کنید با ۶ کانال ورودی را انتخاب نمایید.

دقت کنید تا سنسور و یا ورودی مورد نیاز شما را دیتالاگر مورد نظر پشتیبانی نماید. برای مثال اگر سنسورهای شما از نوع ۴ تا۲۰ میلی آمپر است در هنگام خرید دقت فرمایید تا کانالهای ورودی دیتالاگر این نوع ورودی جریانی را پشتیبانی نماید.

فرکانس نمونه برداری از مهمترین پارامترهایی است که قبل از خرید برای انتخاب یک دیتالاگر باید در نظر بگیرید. فرکانس نمونه برداری در واقع مدت زمانی است که دیتالاگر نمونه از ورودی ها میگیرد مثلا شما نیاز دارید که هر ۱۰ میلی ثانیه یکبار از سیگنال های ورودی یک نمونه گرفته شود پس باید به این نکته قبل از خرید توجه کنید.

تعداد سمپلی که میتواند ذخیره نماید یا به طور ساده تر چه مدت میتواند اطلاعات را رکورد نماید.

روش نمایش اطلاعات، شما باید طبق نیازتان انتخاب کنید که دیتالاگر به چه صورت اطلاعات را در اختیار شما قرار دهد، به صورت شبکه صنعتی، اتصال به PC ، دسترسی به اطلاعات از طریق WIFI و…

خصوصیات یک دیتالاگر

۱- تعداد کانالها: تعداد کانالها بیانگر تعداد سنسورها و مبدلهایی است که هم‌زمان قابل اتصال به دیتالاگر هستند.

۲- فرکانس نمونه برداری: این عدد نشان دهنده تعداد دفعاتی است که دیتالاگر داده‌های هر سنسور را خوانده و به کامپیوتر یا حافظه منتقل می‌کند. برای مثال وقتی گفته می‌شود یک دیتالاگر دارای فرکانس نمونه برداری ۳۰۰ هرتز است به این معنی است که در هر یک سیصدم ثانیه داده‌های بدست آمده از سنسورها به کامپیوتر منتقل می‌شود.

۳- نوع سنسورهای پشتیبانی کننده: معمولاً هر دیتالاگری سنسورها و مبدلهای خاصی را پشتیبانی می‌کند. مثلاً یک دیتالاگر ممکن است تنها قادر به پشتیبانی سنسورهای حرارتی RTD باشد ولی قادر به پشتیبانی ترموکوپلها نباشد.

معمولاً هر دیتالاگر مجهز به یک نرم‌افزار است که امکان اعمال تنظیمات آن و مشاهده نمودارهای بدست آمده از سنسورها را حین نمونه برداری ممکن می‌کند.

یک پارامتر اساسی در سیستم‌های دیتالاگر قابلیت ثبت اطلاعات برای مدت زمانی طولانی مثلاً چندین سال است. برای دست یابی به این هدف لازم است سیستم‌های دیتالاگر دارای رسانه‌های ذخیره‌سازی در حجم‌های بالا و مصرف انرژی بسیار کم باشند.