مهمترین روش های تست تابلو برق:
تابلو برق باید پس از ساخت و نصب در محل مورد نظر آزمایش شود. تابلوها قبل از استفاده باید از نظر دی الکتریک، افزایش دما، پیوستگی در مدارات به خصوص مدار حفاظتی، مقاومت در برابر اتصالات کوتاه، عملکرد تجهیزات الکتریکی، میزان امنیت، مقدار فاصله در خزش و هوا و موارد دیگر، تست شوند. موسسهی استاندارد و تحقیقات صنعتی، در نشریهای به شماره ۱۹۲۸ تستهایی را برای تجهیزات مکانیکی و الکتریکی تصویب کرده است. این تستها در بند ۸ همین شماره نشر شده و در اختیار همه قرار گرفته است. در ادامه به بررسی مهمترین روش های تست تابلو برق می پردازیم.
انواع روشهای تست تابلو برق:
به طور کلی تابلو برق را بر اساس دو مورد زیر آزمایش میکنند:
- تست معمول و رایج: این آزمایش بر روی تمامی تجهیزات مخرب انجام میشود.
- تست پایه: این آزمایش معمولا روی هر تجهیزات و وسایل مشابه انجام میشود. در این آزمایش از سالم بودن بخشهای مختلف تابلو اطمینان حاصل میکنند.
تست نوع اول:
ولتاژ ایمپالس:
در تابلو برق امکان به وجود آمدن ولتاژهای ایمپالس وجود دارد. زیرا در این تجهیزات سویچزنی انجام شده و این عمل ولتاژ ایمپالس را در شبکه به وجود میآورد.
ولتاژ نامی:
برای آزمایش ایمپالس ولتاژ ۱۲ KV، ولتاژ ۷۵ KV تست میشود. این آزمایش برای ولتاژهای ۲۴ KV، ۱۲۵ KV و برای ۳۶ KV، ۱۷۰ KV است.
مقاومت در برابر اتصال جریان کوتاه:
تجهیزات صنعتی در برابر اتصال جریان کوتاه مقاومت داشته باشد.
مقاومت در برابر افزایش دما:
این تجهیزات باید در برابر دماهای استاندارد خود مقاومت داشته باشند. به همین دلیل با عبور دادن جریانهای نامی تابلو را داغ کرده و میزان مقاومت آن را میسنجند.
مقاومت در برابر جرقهزنی:
تابلو برق به هر دلیلی ممکن است جرقه بزند. این جرقه معمولا بین باس بارها یا در فازهای متفاوت اتفاق میافتد. با ایجاد جرقه فشار درون کابین افزایش یافته و ممکن است تابلو منفجر شود. البته انجام این آزمایش اجباری نیست اما برای ایجاد امنیت بیشتر بهتر است، انجام شود.
تست دژنکتورها و سکسیونرها:
در تجهیزات الکتریکی که دارای سوئیچینگ یا دژنکتور است، جریان اتصالات کوتاه باید قابلیت قطع شدن را داشته باشند. به همین دلیل در مسیر جریان یک کلید قطع و وصل بسته میشود. این کلید معمولا باید تحمل جریان ۲.۵ برابر بیشتر را داشته باشد. این تست با انجام سه مورد زیر انجام میشود:
- تست ایمپالس
- مقاومت در برابر اتصالات کوتاه
- مقاومت در برابر دمای کنتاکتها
تست نوع دوم:
- کنترل عمومی تابلو برق: برای این تست باید از استاندارد بودن ضخامت رنگ، لولاها، درب، تنظیم بودن قطعات، پیچ و مهرهها و موارد دیگری اطمینان حاصل کنید.
- کنترل مکانیکی تابلو برق: عملکرد قطعات مکانیکی مانند کلیدها اینترلاکها، عایقها و غیره چک میشوند.
- کنترل الکتریکی: کارکرد ولتاژ و جریان، مدارات، اتصالات کوتاه، مدار حفاظتی و به طور کلی تجهیزات الکتریکی آزمایش میشود.
تست عایق تابلو برق:
عایق تابلو برق با استفاده از دو نوع دستگاه مورد آزمایش قرار میگیرد. این دستگاهها مشخصات خاصی دارند و میتوانند نقصهای عایق را مشخص کنند. نقص عایقها میتواند در اثر ضربه، ارتعاش، حرارت، روغن، آلودگی و غیره اتفاق بیفتند. در زیر ویژگیهای دستگاههای آزمایش عایق را آوردهایم.
- دستگاه دیجیتال ۵ کیلو وات: برای آزمایش تابلو برق در ولتاژهای کم و زیاد استفاده میشود.
- دستگاه حفاظتی: عملکرد سیستمهای حفاظتی و اندازهگیری، در این آزمایش بررسی میشود.
آزمایش جریان اولیه و ثانویه در تابلو برق:
آزمایش جریان اولیه تابلو برق: با عبور جریان بالایی این تست را انجام میدهند. در این تست اتصالات ترانسفورماتور و رلهها بررسی میشود. مراحل انجام این تست به شرح زیر است:
- تنظیم فانکشن
- برقراری جریان اولیه
- ثبت عملکرد رلهها از نظر زمانی
- بررسی مطلوبترین عملکرد در رلهها
آزمایش جریان ثانویه تابلو برق: با استفاده از دستگاه مجزایی یک جریان ثانویه وارد تابلو میشود. در این آزمایش عملکرد رله بررسی میشود. این آزمایش نیاز به جریان کمی دارد و زمان عملکرد تجهیزات را نیز اندازهگیری میکند.
نمونه آزمایشهای پایه دیگر را در ادامه آوردهایم:
- بررسی سیمکشی درست
- تست مکانیزم اندازهگیری
- تستهای مکانیکی
- تست مقاومت مدار
- تستهای دی الکتریک
- تستهای ولتاژ و فرکانس قدرت
آزمایشهای اصلی:
در تابلو برق طبق استاندارد IEC 298 694 باید تستهایی انجام شود. در این تستها ابتدا ولتاژ فرکانس قدرت را بررسی میکنند. این تست بر روی مدار اصلی صورت میگیرد و معمولا برای تابلوهای ۶.۳ تا ۶۳ کیلو وات است. تست بعدی به نام تست میگر معروف است. در تست میگر ولتاژ ۱۰۰۰ ولت درون سیمکشیها اعمال میشود. وجود اتصال کوتاه، نشتی، آسیبهای عایقی و غیره با تست میگر مشخص میشود.
تستهای دیگر تابلو برق:
برای بررسی صحت عملکرد تابلو برق انجام تستهای زیر ضروری است:
- بررسی دی الکتریک مدار کمکی و کنترلی
- بررسی مکانیزم مقاومت مدارات اصلی
- بررسی مکانیزم مکانیکی
- آزمایش مکانیزم اندازهگیری
- بررسی ضخامت رنگ داخل و خارج بدنه تابلو برق
- انجام آزمایش RAL
- بررسی مکانیزم ترانسفورماتور با استفاده از موارد زیر:
- تست عملکرد ترانس جریان
- تست عملکرد جریان حرارتی یا ITH
- تست ترانس ولتاژ
روش های تست تابلو برق گفته شده در این مقاله، تابلو برق را از نظرهای مختلف آزمایش میکند. این تستها برای هر تابلویی باید به صورت مجزا انجام شود. با انجام این آزمایشات مشکلات مربوط به تابلو برق مشخص خواهد شد. یک تابلو برق استاندارد نیازمند تست های مختلف می باشد که در این مقاله به طور کامل شرح داده شد.